Salı, Temmuz 04, 2006

"SU AKAR DELİ BAKAR"




Pek bilen ve pek de yanılmayan LafAsan arkadaşımız dedi ki:
"Su Akar Deli Bakar. "
Acaba bu manidar atasözümüzü kim hangi akla hizmetle söylemiş ve aynı söz hangi ihtiyaçtan dolayı kullanılmış ve eşe dosta tavsiye edilmiştir. Ben de derim ki: T
abi bunun cevabını bulmak şu anki teknolojiyle pek imkan dahilinde değil ama varsayımlara kulak verebilir ve birine inanıp ona göre yolumuzu çizebiliriz.

"Su akar deli bakar" SÖZÜNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR:

1- Ünlü Türk Dil Bilimci Ni-Kara Qua'ya sorduk ve dedi ki:
"Su akar; aynı zamanda, su deli deli bakar." Yani suyun akma ve tuhaf bir bakma şekli vardır. bu ihtimalden hareketle; bu söz, suyun temizleme dışındaki özelliklerine işaret eden özü çok bir sözdür, demiştir.

2- Pek ünlü Türkolog Kara-Hipler'e sorduk:
" 'Su akar, deli de bakar.' Yani "su"yun yaptığı tek bir iş vardır akmak; "Deli"nin yaptığı tek iş vardır, o da bakmak. " dedi. bu sav Ni-Kara Qua'nın savına oranla pek karın doyurucu olmasa da Kara-Hipler'in bilgisine hürmeten yazalım dedik.

3- Anonim bir bilgi:
"Su akar, deli de ona, yani suya, yani suyun akışına bakar."
Biraz daha derinlemesine ele alırsak, deli olmayan, aklını kullanabilen bir insan suyun akışına bakmaz (seyirci kalmaz); bir şeyler yapar; hiç bir şey yapamasa bunun rahatsızlığını hisseder.

Bu açıklama karşısında çok aklı başında cümleler sarfetmek, ne yalan söyleyeyim, bence mümkün değil. Nedeni de çok açık. Yani suyun akışına seyirci kalmayarak ne yapacağız, hanımı da yanımıza çağırıp "ula ula, geç karşıya, su akıyor, mani olalım" diyip, kollarımızı açarak suyun önüne mi geçelim, ha ne yapalım. EE böyle yapıp ne olacak, olan o ayki ekderse aldığımız mavi renkli tişörte olmayacak mı?
Neyse kardeşlerim, nihayetinde bu da bir yaklaşım, bize düşen soğukkanlılığımızı daima muhafaza edip olan bilgileri sizinle paylaşmak.

4- Konuyla ilgili Grörheng şöyle dedi:
Gerçi o, bu cevabı verirken belli etmemeye çalışarak güldük ve gülüştük. Allah'tan gözleri pek iyi görmüyordu durumu anlamadı.
Grörheng'e göre bu cümle bünyesinde bir ünlem eksiktir, düşünemeyen, yanlış yorumlama işini alışkanlık haline getimiş kişilere hitaben söylenmiştir ve asıl olması gerken şekli şudur:
"Su akar deli! Bakar" Hey deli olan zihniyet, hey aklı başında olmayan kıt düşünceli kişi!! Su akar ve bakar anlamına gelmektedir.
Artık takdiri size bırakıyorum.

5- Mesleğinde uzman olan Kara'ya sorduk, dedi ki:
Bence bu bir atasözü değil. Çünkü atasözleri çok eskilere dayanan bir sözdür. Eee çok eskiden barajlar pek rağbette değildi. Su zaten boldu. Suyun akıp gitmesi çok da sorun olarak görülmüyordu. Böyle bir zamanda suyla ilgili bu tarz bir söz söylemek pek de ihtimaller dahilinde değildi. böyle bir durumda bu sözün doğması akıl kârı değildir. Demek oluyor ki bizim böyle bir atasözümüz yoktur olamaz. Olsa olsa bu, uydurma bir sözdür ve kafa karıştırmak için ortaya atılmıştır.

Bir de Arapça'da "bakar" inek anlamına gelmektedir ama bu şekilde düşünürsem, durumum "Grörheng'den farklı olmayacağı için bu konuya hiç deyinmeyeyim diyorum.

10 yorum:

Mathy dedi ki...

su akar, deli bakar.. deli bir kuyuya taş atar, bin akıllı çıkaramaz...senin ki o hesap...he he...

Kara dedi ki...

Mothey, Mothey,
haklısın derim başka da birşeycikler demem.

Lafazan dedi ki...

oy oy oyyyyyyyyyyy eheheheh

Adsız dedi ki...

ya kafam karıştı
su akarken etrafına deli delimi bakıyor
yoksa deliler akan suyamı bakıyor.
yoksa bu söz bizi delirtmek içinmi söylenmiş.
yoksa lafazan karaya gizli bir komplomu kurmuş.
gerçi kara baktı bu sözü açıklamak akıllı işi değil UYDURUK BU deyip
kurtarmış kendini sanırsam.

Kara dedi ki...

Anonimi bol kardeşim,
Seçim konusunda sizleri serbest bıraktım gitti...
:)

Adsız dedi ki...

ben hepsini alıp kenarda tıkınmak istiyorum bunlar yeniyor mu karacım

Kara dedi ki...

Pek bencil ve dikenli cisim,

Bencil olma özelliği olan kirpiler konusunda etraflı bir bilgiye sahip olmadığım için bu soruna üzülerek, şaşı bakarak, kitap okuyarak cevap veremiyorum.

ilerki günlerde belki de bunu başarabilirim ama şu an değil.

passive dedi ki...

bakar değil bakara bi kere inek olan kelime
atasözlerinden başka anlatacağın mevzu yok mu kara
mesela kastamonu insanının doğal ortamındaki beslenme avlanma vss gibi durumları konu olabilir mi acaba

İlker Turan dedi ki...


Anadolu'da tarlasının çok yanından su geçtiği halde ondan yararlanmayı düşünemeyen insana söylenir. Bence buradaki deli benzetmesi ''hımbıl'' anlamında kullanılmış.

Kara dedi ki...

Kutsal insan İlker Turan Bey, yıllar sonra bir blog'umun varlığını hatırlattığın için teşekkür ediyorum :)) Yaşa sen çok..